برگزاری کارگاه “تشخیص افراد در معرض خودکشی و شیوه‌های مداخله موثر”✨

  • وسط کانون دانشجویی افرا
  • همکاری مرکز مشاوره امین
  • حضور گران‌قدر دکتر امیریان
  1. ۱. تشخیص و شناسایی (Identification):
  2. ارزیابی خطر
  3. مداخله و ارائه کمک


📅 تاریخ برگزاری:
۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۴

توضیح کلی: تشخیص افراد در معرض خودکشی و مداخله موثر

خودکشی یک پدیده پیچیده روانی-اجتماعی است که اغلب نتیجه نهایی یک رنج عمیق و احساس درماندگی است. خبر خوب این است که خودکشی اغلب قابل پیشگیری است. کلید پیشگیری، تشخیص به موقع نشانه‌های هشداردهنده و سپس مداخله سریع و مناسب است.

این فرآیند معمولاً در سه مرحله اصلی انجام می‌شود:

۱. تشخیص و شناسایی (Identification):
این مرحله درباره شناختن نشانه‌های هشدار است. این نشانه‌ها می‌توانند کلامی، رفتاری یا عاطفی باشند:

  • کلامی: گفتن جملاتی مثل “دیگر تحمل ندارم”، “همه‌چیز را تمام شده می‌بینم”، “برایم دعا کنید”، “دلم می‌خواهد همه چیز تمام شود” یا پرسش درباره روش‌های خودکشی.
  • رفتاری: بخشیدن دارایی‌های باارزش، خداحافظی کردن، جمع‌آوری قرص‌ها یا وسایل خطرناک، افزایش مصرف الکل یا مواد، کناره‌گیری از دوستان و خانواده، و انجام اقدامات بی‌پروا.
  • عاطفی: افسردگی شدید، اضطراب، تحریک‌پذیری، احساس شرم و گناه، بی‌حوصلگی مفرط و از دست دادن علاقه به فعالیت‌هایی که قبلاً لذت‌بخش بودند.

۲. ارزیابی خطر (Risk Assessment):
پس از شناسایی، باید میزان خطر را ارزیابی کرد. این کار باید توسط یک متخصص (روانشناس، روانپزشک) انجام شود، اما هرکسی می‌تواند با پرسیدن سوالات مستقیم و بدون قضاوت کمک کند، مانند: “آیا به فکر آسیب زدن به خودت افتاده‌ای؟” یا “آیا برنامه خاصی برای این کار داری؟”. داشتن یک برنامه مشخص و وسیله برای اجرای آن، خطر را به شدت افزایش می‌دهد.

۳. مداخله و ارائه کمک (Intervention & Support):
این مرحله حیاتی شامل اقدامات عملی برای نجات جان فرد است:

  • گوش دادن فعال و بدون قضاوت: فضایی امن برای صحبت کردن او فراهم کنید.
  • برقراری ارتباط با مراکز crisis: شماره تلفن‌های فوریتی مانند ۱۲۳ (اورژانس اجتماعی ایران) یا ۱۴۸۰ (خط ملی مشاوره) را در اختیارش بگذارید یا همراه او تماس بگیرید.
  • حفظ امنیت فوری: در مواقع خطر قریب‌الوقوع، نباید او را تنها گذاشت. باید وسایل خطرناک (قرص، اسلحه، چاقو و…) را از دسترس دور کرد.
  • تشویق به دریافت کمک حرفه‌ای: او را به مشاوره، رواندرمانی و احتمالاً مصرف دارو (تحت نظر روانپزشک) تشویق کنید. درمان‌های شناختی-رفتاری مخصوص افکار خودکشی بسیار موثرند.
  • پیگیری مداوم: حتی پس از بهبودی ظاهری، با او در تماس باشید و حمایت عاطفی خود را ادامه دهید. احساس تنهایی یکی از محرک‌های اصلی بازگشت افکار خودکشی است.

به یاد داشته باشید: صحبت کردن صریح و دلسوزانه درباره خودکشی، ایده آن را در ذهن فرد ایجاد نمی‌کند، بلکه دریچه‌ای برای تخلیه هیجانات و دریافت کمک باز می‌کند.


عناوین کلی موضوع

  • نشانه‌های هشداردهنده افکار خودکشی (کلامی، رفتاری و عاطفی).
  • عوامل خطرزا و گروه‌های در معرض خطر بالاتر.
  • افسانه‌ها و باورهای غلط درباره خودکشی.
  • نقش افسردگی و سایر اختلالات روانی در اقدام به خودکشی.
  • شیوه‌های صحیح برقراری ارتباط و گفت‌وگوی موثر با فرد در بحران.
  • ارزیابی میزان خطر: پرسیدن سوالات مستقیم و حیاتی.
  • مداخله در بحران: گام‌های عملی برای نجات جان فرد.
  • معرفی مراکز و خطوط تلفن اورژانسی (مثل ۱۲۳ و ۱۴۸۰ در ایران).
  • اهمیت درمان‌های حرفه‌ای: رواندرمانی و دارودرمانی.
  • حمایت از بازماندگان و پیشگیری از عود افکار خودکشی.
  • نقش جامعه، خانواده و دوستان در ایجاد یک شبکه حمایتی.
  • مراقبت از خود برای اطرافیان و مددکاران.